لێكه‌وته‌ی ئاخاوته‌یی له‌گوتاری سیاسی كوردیدا (بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن به‌نمونه)
DOI:
https://doi.org/10.25156/ptjhss.v4n1y2023.pp526-538الكلمات المفتاحية:
ئه‌رگۆمێنت، لێكه‌وته‌ی ئاخاوته‌ی، بنه‌ماكانی هاریكاری، به‌ڵگه‌لۆژیكییه‌كان، به‌ڵگه‌هێنانه‌وه ، ڕازیكردن، كاریگه‌ری.الملخص
ئه‌م توێژینه‌وه‌یه‌‌كه‌به‌ناونیشانی (لێكه‌وته‌ی ئاخاوته‌یی له‌گوتاری سیاسی كوردیدا – گوتاره‌كانی بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن به‌نمونه)یه، هه‌ڵێنجراوی به‌شێكه‌له‌تێزی دكتۆرا، له‌به‌ر ڕۆشنایی بنه‌ماكانی هاریكاری لای (گرایس) تیشكخراوه‌ته‌سه‌ر لێكه‌وته‌ی ئاخاوته‌یی له‌چه‌ند نمونه‌یه‌كی به‌هه‌ره‌مه‌كی وه‌رگیراو له‌گوتاره‌كانی تایبه‌ت به‌هه‌ڵبژاردنی (خولی پێنجه‌م)ی په‌ڕله‌مانی كوردستان له‌ڕوانگه‌ی ڕه‌هه‌ندی پراگماتیكی ئه‌رگۆمێنته‌وه، كه‌نیشاندانی باری ئه‌رگۆمیێتی له‌گوتاره‌كاندا به‌مه‌به‌ستی به‌ده‌ستهینانی متمانه‌ی جه‌ماوه‌ر له‌لایه‌ن حزبه‌كانه‌وه‌كراوه‌ته‌ئامانجی لێكۆڵینه‌وه. هه‌وڵدراوه‌ئه‌وه‌بسه‌لمێنرێت كه‌حیزبه سیاسیه‌كانی كوردستان له‌كێبڕكێی هه‌ڵبژاردندا گوتاری سیاسیان كردۆته‌سه‌رچاوه‌یه‌كی گرنگ بۆ ڕازیكردنی ده‌نگده‌ر و به‌ده‌ستهێنانی متمانه‌و ده‌نگیان، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش له‌گوتاره‌كانیاندا هه‌وڵیانداوه‌كاریگه‌ری بخه‌نه‌‌سه‌ر هه‌ست و سۆزی جه‌ماوه‌ر، هاوكات پشتیان به‌به‌ڵگه و پاساوی جۆراوجۆر به‌ستووه، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش به‌شێك له‌سیاسه‌تمه‌دارانى حیزبه‌كان له‌گوتاره‌كانیاندا بنه‌ماكانی هاریكاری پێشێلده‌كه‌ن، به‌مه‌به‌ستی دروستكردنی باری ئه‌رگۆمێنتی گوتارو باوه‌ڕپێهینانی ده‌نگده‌ر به‌به‌رنامه‌و دیدی حزبی خۆیان و رازیكردنیان.
التنزيلات
المراجع
به‌كوردی:
- جه‌وهه‌ر، یاسین ئاشور و مه‌حمود، دڵشاد عه‌لی 2018، هه‌ڵبژاردن وه‌ك خواستێكی دیموكراسی و ده‌رهاویشته‌كانی له‌هه‌رێمی كوردستان، گۆڤاری زانكۆی گه‌رمیان، ژ(4).
- دزه‌یی، عبدولواحيد موشير، 2014، پڕاگماتيكى ده‌ق و گوتار، چاپى يه‌كه‌م- به‌ڕێوه‌به‌رايه‌تى گشتى كتێبخانه‌گشتييه‌كان، هه‌ولێر.
- عه‌لی، تاڵیب حوسێن،2013، ئاواز و واتای پڕاگماتیكی گوتن، گۆڤاری زانكۆی سلێمانی، ژماره(42)، به‌شی B .
- عه‌لی، تاڵيب حوسێن،2019، شيكردنه‌وه‌ى گوتار، چاپى يه‌كه‌م-چاپخانه‌ى هێڤى، هه‌ولێر.
- عه‌لی، بدرخان سلێمان،2015، لێكه‌وته‌ی ئاخاوته‌یی له‌ڕۆمانی كوردیدا، نامه‌ی دكتۆرا، زانكۆی سلیمانی – فاكه‌ڵتی زانسته‌مرۆڤایه‌تییه‌كان، سلێمانی.
- عه‌لی، به‌كر عومه‌ر،2000، میتافۆر له‌ڕوانگه‌ی زمانه‌وانییه‌وه، نامه‌ی دكتۆرا، كۆلیژی زمان، زانكۆی سلێمانی.
- عه‌لی، شێرزاد سه‌برى ،2013، ڕازيكردن د گوتارا ڕامياريدا، چاپخانا پارێزگه‌ها دهۆكێ، دهۆك-كوردستان،
- عومه‌ر، ته‌لان محه‌مه‌و هاوه‌ڵانی، 2021، كرده‌ی به‌ڵێنپێدان له‌پڕۆسه‌ی بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كاندا، گۆڤاری زانكۆی پۆلیته‌كنیك بۆ زانسته‌مرۆیی و كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان، ژماره(2).
- كه‌ریم، عومه‌ر مه‌حموود، 2009، سیمای پڕاگماتیكی و سیمانتیكی گریمانه‌پێشه‌كییه‌كان، نامه‌ی دكتۆرا، زانكۆی كۆیه، كۆلیجی زمان، كۆیه.
به‌عه‌ره‌بی:
- بلانشیة، فیلیب، 2007، ت. صابر الحباشة، التداولیة من أوستن الی غوفمان، الطبعة الاولی، دار الحوار للنشر والتوزیع، سوریة.
- جلولی،العید، 2011، نضریة الحدث الكلامی، من اوستین الی سیرل، مجله‌الاپر، العدد الخاص لمۆتمر تحلیل الخگاب- جامعه‌قاصدی المریاح- ورقله(الجزائر).
- الحباشه، صابر، 2008، التداولیه‌والحجاج مداخل ونصوص، صفحات للدراسات والنشر" دمشق.
- نوریة، لعرباوی، 2018، الیات الحجاج فی الخگاب السیاسی،دكتورا- كلیه‌الاداب والفنون- جامعه‌وهران.
به‌ئینگلیزی:
- Jef Verschueren,(1999), Undertanding Pragmatics, University of Antwerp, New York: Oxford University Press.
- • Levinson, Stephen, (1983) Pragmatics. Cambridge: Cambridge University Press.
