تەکنیک و ناوەڕۆک لە چیرۆکەکانی فەریدوون عەلی ئەمیندا
DOI:
https://doi.org/10.25156/ptjhss.v4n1y2023.pp790-801الكلمات المفتاحية:
منداڵ، چیرۆکی منداڵان، ئێستاتیکا، پەروەردە، زمانی چیرۆکالملخص
ئەدەبی کوردی لە سەرەتای سەدەی بیستەمدا لەگەڵ پەیدابوونی ڕەوتی ڕۆژنامەگەی کوردیدا زۆر ژانری ئەدەبی هەبوون پەیدابوون. چیرۆکی منداڵان یەکێک لەو ژانرانە بوو لەگەڵ ڕۆژنامەدا پەیدابوو، چونکە ڕۆژنامە و گۆڤار دەگەنە هەمو ماڵێک و لەوێدا دایباب دەتوانن بۆ منداڵەکانیان بخوێننەوە. پێگەی فەریدوون عەلی ئەمین لە چیرۆکی منداڵاندا گرنگە، چونکە ئەو لە سەردەمێک بایەخی بە چیرۆکی منداڵاندا داوە، کە وەکو کولتوور لەناو کوردەواریدا نەبووە. ئەو لە ڕێگەی چیرۆکی منداڵانەوە هەوڵی ئامۆژگاریکردن و ڕێنوێنی منداڵان بووە. لەم ڕووەوە زۆر ئامانجی پێکاوە، چونکە خۆی مامۆستای قوتابخانە بووە، یەکێک لە ئامرازەکانی پەروەردە و فێرکردنیش لە دنیای مۆدێڕنەدا بریتییە لە چیرۆکی منداڵان. کەواتە ئەم نووسەرە لە ساڵانی پەنجا و شەست و حەفتای سەدەی ڕابردوو چیرۆکی منداڵانی وەک هۆکارێکی پەروەردە و فێرکردن داناوە. لەو ڕێگەیەوە هانی دایک و باوکانی داوە بایەخ بەم لایەنە بدەن. بۆیەش چەندین بەرهەمی چیرۆکی منداڵانی لەو سەردەم وەک کتێب چاپ کردووە.
التنزيلات
المراجع
سەرچاوەکان
یەکەم: کتێبی کوردی
١. ئەحمەد، نەوزاد عەلی: (٢٠٠٦)، مندال و ئەدەب، چاپی دووەم، چاپخانەی ڕوون، سلێمانی.
٢. ئەحمەد، ناهیدە: (٢٠٠٥)، سەرەتایەک دەربارەی سەرهەلدانی ئەدەبی منداڵانی کورد، دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی موکریانی، هەولێر.
٣. سەڕاج، عەبدوڵڵا: (٢٠٠٧)، بەرەو ئاستانەی ڕۆمان و گۆشەنیگاکانی، دەزگای سەردەم، سلێمانی.
٤. صبری،ڕازاو ڕەشید: (٢٠١٠)، چیرۆکی منداڵان لە ئەدەبی کوردیدا، ئەکادیمیای کوردی، هەولێر.
٥. محمد، محمد دلێرامین: (١٩٨٩)، ڕۆلێ گۆڤاری گەڵاوێژ لە گەشەسەندن و پێشخستنی ئەدەبی کوردیدا، نامەی ماستەر، زانکۆی سەڵاحەددین.
٦. میرزا و مستەفا، کاوە ئەحمەد و سەڵام: (٢٠٠٦)، بارانی ڕەنگاوڕەنگ (کۆی بەرهەمەکانی مامۆستا فەریدوون عەلی ئەمین)، دەزگای سەردەم سلێمانی.
دووەم: کتێبی عەرەبی
٧. احمد، سمیر عبدالوهاب: (٢٠٠٤)، قصص وحکایات اڵاطفال وتطبیقاها العملیە، دار المسیرە للنشر والتوزیع، عمان.
٩. ایکن، جون: (١٩٨٨)، کیف تکتب لڵاطفال، ترجمە: کاظم سعدالدین، دار ڵاحریە للطباعە، بغداد.
١٠. ابو عرقوب، احمد حسن: محاضرات فی ادب اڵاطفال: عمان.
١١. البقاعی، ایمان: (١٩٨٣)، المتقن فی ادب اڵاطفال، فن الکتابە لڵاطفال، دار اقراء، الطبعە الثانیە، بیروت.
١٢. الحریری، رافدە وبلقیس: (٢٠٠٩)، التربیة الحکایات الأطفال، دار الفکر، عمان.
١٣. درویش، احمد: (٢٠٠٢)، نظریە اڵادب المقارن وتجلیاتها فی اڵادب العربی، دار غریب للطباعە والنشر والتوزیع، القاهرە.
١٤. شحاتە، حسن: (٢٠٠٤)، ادب الطفل العربی، الطبعە الثالثە، الدرا المصریە اللبنانیە، القاهرە.
١٥. الشنطی، محمد صالح: (١٩٩٦)، فی ادب اڵاطفال، اسسە وتطورە و فنونە وقضایاە و نماذج منە، دار اڵاندلس للنشر والتوزیع .
١٦. الشیخ، محمد عبدالرؤوف: (١٩٩٧)، أدب الأطفال و بناء الشخصیة: منظور تربوي إسلامي ، دار القلم، دبي.
١٧. الطالب، عمر محمد: (١٩٨٩)، ادب اڵاطفال فی العراق، دار الحریە للطباعە، بغداد.
١٨. فراج، محمد بن السین: (١٩٧٩)، اطفال وقرائتهم، شرکە الربیعان، الکویت.
١٩. قندیل، فواد: (٢٠٠٨)، فن کتابە القصە، الدار المصریە اللبنانیە، بیروت.
٢٠. اڵامین، ازاهر محی‌الدین: (٢٠٠٦)، ادب اڵاطفال وفنونە، مکتبە الرشد، الریاض.
٢١. مجموعە مولفین: (٢٠٠٩)، ادب اڵاطفال فلسفتە، دار زهران، عمان.
٢٢. الهیتی، هادی نعمان: (١٩٨٨)، ثقافە اڵاطفال، سلسلە علم الفکر، الکویت.
سێیەم: سایتی ئینتەرنێت
٢٣. شوان، ڕەزا: (٢٠١٨)، زمان لە ئەدەبی منداڵان دا، https://pmnews.se/?p=41317.
٢٤. شوان، ڕەزا: (٢٠٢١)، گرنگییەکانی کۆتایی لە چیرۆکی منداڵاندا، سایتی دەنگەکان، https://dengekan.info/archives/20165 .
٢٥. شوان، ڕەزا: (٢٠١٧)، ئەدەبی منداڵانی کورد لە ڕۆژئاوای کوردستان، سایتی کوردستان پۆست
https://www.kurdistanpost.nu/?mod=news&id=58656&rp=0&act=pdf&rf=1 .
