پێکهاتەی پیشەسازی یە خۆراکیەکان و دابەشبوونی جوگرافییان لە پارێزگای هەولێر
DOI:
https://doi.org/10.25156/ptjhss.v4n1y2023.pp384-395الملخص
پوختە
پیشەسازی خۆراک یەکێکە لە چالاکیە هەرە گرینگەکانی پێشکەوتنی ئابووری هۆکاری بەرزبونەوەی داهاتی تاک و ڕەخساندنی هەڵی کار و نەهێشتنی بێکاریە. پیشەسازی خۆراک و دابەشبوونی گونجاوی سەرەڕای ئەوەی لە پێوستیە گرینگەکان و پڕ بایەخ دادەنرێت کەدەبێتە هۆی پێشکەوتنی بواری ئابوری و سیاسی و کۆمەڵایەتی و ڕۆشنبیری و بڕبڕەی پێشکەوتنە بۆ هەموو ئەو هەرێمانەی لەو ووڵاتەن و پێداویستیەکانی دانیشتوان پڕ دەکاتەوە وەهەروەها بە پەیژەی نێوان کەرتەکان وە سەرچاوەی بەگەڕخستنی دەرامەتی سروشتی و مرۆیەکان دادەنرێت. ئامانجی سەرەکی توێژینەوەکە لێکۆڵینەوەی دابەشبوو شوێنی جوگرافی لقەکانی پیشەسازی خۆراکه، وە گەیشتن بەو جیاوازییەی کە لە نێوان قەزاکاندا هەیە، لەلایەکی تر هەڵسەنگاندنی پێکهاتەى پیشەسازی خۆراک ڕوون دەکەینەوە.
گرفتی توێژینەوەکە خۆی لە ناهەوسەنگی دابەشبونی جوگرافی و جۆری لقەکانی پیشەسازی خۆراک لە نێوان یەکە کارگێریەکانی ناوچەی لێکۆڵینەوە دەبینێتەوە. پێکهاتەی پیشەسازییە خۆراکیەکان و دابەشبوونی جوگرافی لە پارێزگای هەولێر دابەشکراوە بەسەر سێ تەوەر: تەوەری یەکەم/ چەمکی پیشەسازی خۆراک و گرنگییەکەی. تەوەری دووەم/ شیکردنەوەی پەیکەری پیشەسازیە خۆراکیەکان لە پارێزگای هەولێر. تەوەری سێیەم/ دابەشبوونی جوگرافی پیشەسازییە خۆراکیەکان لە پارێزگای هەولێر.
بۆ بەدەست هێنانی ئامانجی توێژینەوەکە پەیرەوی میتۆدی زانستی گشتی کراوە کە پێک دێت لە (دابەشکردن و شیکردنەوە و پێکهێنان) وە خستنەڕووی داتاو زانیاریەکان لە ڕێگای گراف و پشت بەستن به پرۆگرام و ڕێگای شیکاری نوێ وەک (Arc GIS v.10. 8، Excel 2016).
لە دەرئەنجامدا دەردەکەوێت کە پیشه‌سازى خۆراك لە ناوچەی لێکۆڵینەوە گرنگى تایبەتى خۆى هه‌یه چونكه بە خاڵی سەرەکی ئاسایشی نەتەوەیی دادەنرێت وە لقێکی سەرەکیە لە لقەکانى ئابوورى نیشتمانى و هاوبەشى ڕاستەوخۆى کردووە لە زیادبوونى بەرهەمى ناوخۆى و نیشتمانى، هەروەها زنجیرەیەکى گرێدراوە لەنیوان کەرتى کشتوکاڵ و پیشەسازى وە یەکێکە لە بنەما سەرەکی و بنچینەیەکانى کەرتى بازرگانى وووڵات. سەرەڕاى ئەوە ئاماژەیەکە بۆ خوشگوزەرانى هاووڵاتیان.
التنزيلات
المراجع
سەرچاوەکان
ابوریه، محمد عبدالمتجلي.( 2008).المشروبات الغازیة والمیاه المعباة، مجلة الصناعات الغذائیة، العلوم والتقنیة، الجزء الاول، عدد 87.
اسماعیل، احمد جلیل.( 2013). التباین المکانی لانماط الاقلیمیة للصناعات الغذائیة في محافظة اربیل، مجلة کلیة الاداب، جامعة القاهرة،مصر، العدد
امین، فواد خالد سعید.(. (2007توطن الصناعات الغذائیة الرئیسیة بمحافظة السلیمانیة (تحلیل مکانی) باستخدام نظم المعلومات الجغرافیةGIS، رسالة ماجستیر، جامعة الموصل، کلیة التربیة.
البوتانی، طلعت محمد طاهر عمر و اسماعیل، احمد جلیل. (2020). دور الصناعات الغذائیة في تحقیق الامن الغذائي (اقلیم کوردستان العراق نموذجا).
التمیمی، عباس علي.( 1981)النمو الصناعي في محافظة البصرة و نینوی، دار للنشر جامعة البصرة.
الجنابي،عبدالزهرةعلي.(2014). الجغرافیة الصناعة، دار صفاء للنشر والتوزیع، عمان.
حکومەتی هەرێمی کوردستان، بەڕێوەبەرایەتی گشتی وەبەرهێنان/هەولێر، بەڕێوەبەرایەتی شارو ناوچە پیشەسازیەکان ،2020
حکومەتی هەرێمی کوردستان،سەرۆکایەتی ئەجوومەنی وەزیران، دەستەی وەبەرهێنان، بەڕێوەبەرایەتی لێکۆڵینەوەو زانیاری،2020
حکومەتی هەرێمی کوردستان، وەزارەتی بازرگانی وپیشەسازی، بەڕێوەبەرایەتی گشتی بازرگانی، بەڕێوەبەرایەتی دروستکراوی دانەوێڵە، لقی هەولێر،هۆبەی ئەفڕان،2020
حکومەتی هەرێمی کوردستان، وەزارەتی بازرگانی وپیشەسازی، بەڕێوەبەرایەتی گەشەپێدانی پیشەسازی،بەشی پلان،2020
حکومەتی هەرێمی کوردستان، وەزارەتی بازرگانی وپیشەسازی، بەڕێوەبەرایەتی گشتی پلان دانان و بەدواداچوون،بەشی پلان دانان،2020
حکومەتی هەرێمی کوردستان، وەزارەتی بازرگانی وپیشەسازی، بەڕێوەبەرایەتی گشتی گەشەپێدانی پیشەسازی،بەشی پلان دانان،2020
حکومەتی هەرێمی کوردستان، وەزارەتی پلاندانان، دەستەی ئاماری هەرێم، بەڕێوەبەرایەتی ئاماری پارێزگای هەولێر،بەشی ئاماری پیشەسازی2020
حکومەتی هەرێمی کوردستان،وەزارەتی پلان دانان، دەستەی ئاماری هەرێمی کوردستان، بەشی دانیشتوان بۆ داتاو زانیاری،2020
سەردانی مەیدانی،2020
سەعید، کامەران تاهیر.( . (2014جوگرافیای عێراق مرۆیی و چالاکی ئابوری، چ1،چاپخانەی نارین.
شریف،ابڕاهیم و ڕسول، احمد حبیب و دهش، السید نعمان .( (1981 جغرافیة الصناعة، دار جامعة الموصل للنشر،بغداد.
العبادي، صادق علي سید.( 2019). تحلیل جغرافي للصناعة في محافظة میسان وافاقها، اطروحة دکتوراه، جامعة البصرة، کلیة الاداب.
العتبی، حسین جمیل کاظم.( 2021). التحلیل المکانی للتوطن لاصناعي في منطقة جمیلة، رسالة ماجستیر، کلیة التربیة، جامعة المتنسریة.
فضیل، عبد خلیل.( 1989). دراسات في الجغرافیة الصناعیة، جامعة بغداد، کلیة التربیة، الطبعة الاولی،بغداد.
کریم، حلاو حسین.(2001). صناعات الغذائیة في محافظة اربیل، رسالة ماجستیر،جامعة صلاح الدین کلیة الاداب.
مبارک، انعمام قرشی.(2006). الصناعات الغدائیة بدولة الامارات العربیة المتحدة بین الواقع وتحقیق الامن الغذائي.
محمد، فارس مهدي.( 2006). الصناعات الغذائیة الکبیرة في العراق، اطروعة دکتوراه، جامعة البصرة، کلیة الاداب.
المملكة العربية السعودية،المؤسسة العامة للتدريب التقنيوالمهني،دليل تخصيص سلامة الاغية(الصناعات الغذائية)،2008.
ناصر، محمد اسماعیل حسن.( 2019). التحلیل المکانی للصناعات الغذائیة في قظاء کرکوک، اطروحة دکتوراه، جامعة تکریت، کلیة التربیة للعلوم الانسانیة.
ناوەندەیی، عبد الرزاق عثمان.(2016). ژینگەی ئابووری پیشەسازی لە هەرێمی،چاپخانەی هەڤاڵ،هەولێر.
النجار ، یحیی غني و کاظم، ریاض جواد.(2017). واقع الصناعة التحویلیة في العراق واستراتیجیات النهوض بها (رویة مستقبلیة)، مجلة کلیة بغداد للعلوم الاقتصادیة الجامعة، عدد 50.
وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی، بەڕێوەبەرایەتی گشتی پلاندانان و بەدواداچوون،پۆڵینکردنی کارگەکانی پیشەسازی بە پێی ISIC 3. 1، 2008.
یونس، یاسین ڕسول.( 2005). تحلیل مسار الصناعات التحویلیة في محافظة اربیل للمدة 1975-2002، اطروحة، جامعة صلاح الدین، کلیة الادارة والاقتصاد.
Baldwin, C. (2009). Sustainability in the food industry. Ames, Iowa: Wiley-Blackwell.
Mustafa, R. O. (2014). Developing economies, Evaluation of Manufacturing Industrial development and a Model for Industrial Development for a Case of Kurdistan Region/Iraq (Doctoral dissertation, Paris, EHESS).
Sadiku, M.N.O., Musa, S.M. and Ashaolu, T.J. (2019). Food Industry: An Introduction. International Journal of Trend in Scientific Research and Development, Volume-3(Issue-4), pp. 128–130. doi:10.31142/ijtsrd23638.
Vieira, E.R. (1996). Elementary food science. New York, N.Y.: Chapman & Hall.
